Voorkeursbesluit

Geef een motivering waarom het initiatief tot complex project in aanmerking komt voor de procedure die het decreet van 25 april 2014 betreffende de complexe projecten voorziet.

Hou hierbij rekening met de verschillende aspecten die er samen voor zorgen dat een project als een complex project wordt beschouwd.

Geef duidelijk weer welk alternatief op strategisch niveau je gekozen hebt.

Motiveer helder waarom voor dit alternatief gekozen werd. Maak meteen ook duidelijk waarom de andere oplossingen niet geselecteerd werden. Bij de onderbouwing staan de effecten uit de diverse studies centraal.

Het is van belang om in het voorkeursbesluit een duidelijke link te leggen met al de gevoerde onderzoeken, dus niet alleen het goedgekeurde MER.
Deze onderzoeken vormen mee de basis van de inhoud van het voorkeursbesluit. Formuleer helder op welke wijze er is omgegaan met de resultaten van de onderzoeken (wellicht is dit reeds gebeurd in de synthesenota). Indien er wordt afgeweken van de conclusies of bepalingen van een bepaald (deel)onderzoek is het noodzakelijk hiervoor een argumentatie aan te geven. Neem in het voorkeursbesluit ook een verklaring op die aangeeft hoe milieuoverwegingen in het voorkeursbesluit geïntegreerd werden.

Geef ook aan hoe werd omgegaan met de adviezen van de verschillende adviesinstanties en de opmerkingen en bezwaren die zijn ingediend.

Geef het voorkeursalternatief ruimtelijk weer.

Dit kan op een grafisch plan of door een tekstuele omschrijving.

Het plan geeft de grote lijnen aan van de keuze. Het kan bijvoorbeeld gaan om een tracé op hoofdlijnen, een vlekkenplan met gebiedsbestemmingen, … Het plan is zo uitgewerkt dat de locatie relatief duidelijk wordt weergegeven, maar wordt in deze fase doorgaans niet op kadasterniveau uitgewerkt.
Doorgaans zullen ook geen gedetailleerde stedenbouwkundige voorschriften worden toegevoegd.

Probeer de voorziene ruimte in de mate van het mogelijke vrij te houden, zodat tijdens de uitwerkingsfase zich geen andere ontwikkelingen voordoen. Dit wil niet zeggen dat de rechten van de burgers ondoordacht beknot mogen worden.
Probeer af te bakenen welke gebiedsreservering echt noodzakelijk is, en welke plaatsen nog ter discussie staan.
Let op: als met het voorkeursbesluit bepaalde beperkingen opgelegd worden ten aanzien van de rechten die de burger uit de huidige bestemmingsvoorschriften kan putten, zal je dit uitdrukkelijk moeten aangeven, en in voorkomend geval motiveren.
Dit zal trouwens ook aangegeven moeten zijn bij het ontwerp van voorkeursbesluit, zodat deze derden hiervan reeds kennis hadden op het ogenblik van het openbaar onderzoek.

Kader het gekozen alternatief in de geldende, relevante beleidsplannen.

Bij afwijkingen van ruimtelijke beleidsplannen, van het richtinggevende en bindende gedeelte van ruimtelijke structuurplannen of van voorschriften van plannen van aanleg en van ruimtelijke uitvoeringsplannen moet aangegeven worden hoe van deze plannen werd afgeweken en waarom die afwijking wenselijk wordt geacht.

Het betreft hier een afwijking, het eigenlijke beleidsplan/structuurplan/plan van aanleg wordt hierdoor niet gewijzigd. 

Bij afwijkingen van bindende bepalingen van een ruimtelijk structuurplan van een hoger bestuursniveau of van de voorschriften van plannen van aanleg en van ruimtelijke uitvoeringsplannen van een hoger bestuursniveau, zal dit hogere bestuursniveau schriftelijk moeten instemmen met de afwijking.

Het actieprogramma is een duidelijk onderscheiden onderdeel van het voorkeursbesluit. Het actieprogramma gaat in detail in op een reeks van acties en maatregelen die noodzakelijk zijn om het alternatief te realiseren. Vaak zullen deze acties en maatregelen afkomstig zijn uit de verschillende studies die gebeurd zijn ter voorbereiding van het voorkeursbesluit. Het kan gaan om de realisatie van milderende maatregelen uit het milieueffectenrapport (bijvoorbeeld het organiseren van een grondenbank ifv de grondverwerving), om monitoring van effecten of aspecten van flankerend beleid (een subsidieregeling voor geluidsisolatie voor woningen nabij een nieuwe infrastructuur). Het actieprogramma kadert de realisatie van het complex project in een breder geïntegreerd kader met aandacht voor de doelgroepen die beïnvloed worden door de realisatie van het project.

Maak een opsomming van alle maatregelen die noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van het project:

• milderende maatregelen uit de milieu- en andere onderzoeken om de effecten van de realisatie van het project en het gerealiseerde project zelf te verzachten;
• een flankerend beleid om de impact van het project voor specifieke doelgroepen te verkleinen of te compenseren;
• maatregelen die ervoor zorgen dat het project beter past in de omgeving;
• monitoring om goed zicht te krijgen op huidige kwaliteit en knelpunten in projectgebied.

Het voorkeursbesluit vormt de basis voor de verdere uitwerking van het project.
In de uitwerkingsfase wordt het voorkeursbesluit verder geconcretiseerd tot het niveau van een realiseerbaar project, met inbegrip van alle bijhorende flankerende maatregelen die vereist zijn bij de realisatie van het project.

Een voorkeursbesluit kan verschillende rechtsgevolgen met zich mee brengen. Het gaat hierbij om:

• de mogelijkheid om een bouwverbod of bouwbeperkingen op te leggen, dit verbod of deze beperkingen worden aangeduid op het grafisch plan;
• de mogelijkheid een vergunning, machtiging of toestemming te weigeren als de aanvraag onverenigbaar is met het voorkeursbesluit;
• de mogelijkheid instanties of personen aan te duiden die gemachtigd zijn om het gebied te betreden om alle nodige vaststellingen te verrichten en alle nodige onderzoeken uit te voeren;
• een recht van voorkoop te vestigen en uit te oefenen bij de verkoop van een onroerend goed dat ligt in de gebieden die afgebakend zijn;
• de onmogelijkheid om na de inwerkingtreding van het voorkeursbesluit bepaalde besluiten tot bescherming te nemen als deze bescherming de realisatie van het voorkeursbesluit kennelijk in het gedrang brengt.

Een aantal van deze rechtsgevolgen gelden op basis van het decreet.

De verwerving van onroerende goederen door onteigening ten algemenen nutte, gebeurt via de bepalingen van het Onteigeningsdecreet. Het is zaak tijdig in de procedure complexe projecten de noodzakelijke stappen uit het Onteigeningsdecreet af te stemmen met de formele stappen van complexe projecten.  

Andere rechtsgevolgen zullen uitdrukkelijk in het voorkeursbesluit vermeld moeten worden. Het gaat hier over:

• het opleggen van een een bouwverbod of bouwbeperkingen,
• het aanwijzen van instanties of personen die het gebied dat door het voorkeursalternatief wordt bestreken, mogen betreden om de nodige vaststellingen te verrichten en onderzoeken uit te voeren,
• het instellen van een recht van voorkoop  

Ga na welke instrumenten nuttig kunnen zijn om het complexe project tot een goed einde te brengen. Vermeld deze instrumenten duidelijk in het voorkeursbesluit.

Bij het gebruik van de instrumenten van het decreet landinrichting wordt de ‘systematiek’ van het decreet betreffende complexe projecten gevolgd. Dit houdt in dat de bevoegde overheid volgens het decreet complexe projecten beslist over het betrokken instrument, en dus niet (noodzakelijk)  de overheid bepaald in het decreet betreffende de landinrichting. Uiteraard is het nodig dat de Vlaamse Landmaatschappij, wordt betrokken en wordt geconsulteerd als adviesinstantie. Ook de inrichtingsnota, voorgeschreven door het decreet betreffende de landinrichting in functie van het inzetten van een instrument, is nodig. De inhoud van die inrichtingsnota wordt bepaald in het decreet betreffende de landinrichting.