Historiek

In het voorjaar van 2010 presenteerden de commissies Berx en Sauwens hun aanbevelingen over het versnellen en verbeteren van de procedures bij maatschappelijk belangrijke investeringsprojecten.

Samengevat

Het is niet alleen de bedoeling om het proces sneller te laten verlopen, het proces moet ook kwa­litatiever zijn en maatwerk met zich meebrengen. Er wordt een voortraject vormgegeven met tussentijdse besluitvorming, met een stapsgewijs trechtervormig proces richting voor­keurbesluit. Een aantal processtappen die nu sequentieel verlopen, zullen geïntegreerd worden en parallel verlopen. De nadruk op teamwerking en de rol van de projectleider worden in de routeplanner als belangrijke elementen vooropgesteld. Ambtenaren inzet­ten die fungeren als oplossingsgerichte begeleiders is een opdracht voor elke organisatie. Rond communicatie, draagvlakopbouw, participatie en overleg worden in elke fase van het proces acties ondernomen. Het realiseren van interbestuurlijke proceswinsten, zowel voor publieke als private projecten, is het streefdoel.

Binnen meerdere Vlaamse administraties werden deze aanbevelingen geëvalueerd. Er is een voorstel van aanpak opgemaakt dat door een aantal Vlaamse ministers aan de Vlaamse Regering is voorgelegd. De Vlaamse Regering keurde de desbetreffende visienota, die de aanbevelingen concretiseert, goed op 15 oktober 2010.

In de Visienota van 15 oktober 2010 zet de Vlaamse Regering de bakens uit voor een versnelling en een kwaliteitsverbetering van het proces wat betreft investeringsprojecten. De proceswinsten moeten in principe zowel voor publieke als voor private projecten, en dit op alle bestuurlijke niveaus, kunnen gelden.

• Het eerste luik van de Visienota omvat algemene verbeteringen op de versnelling van alle vergunningsprocessen. Integratie en vereenvoudiging van de bestaande procedures vormen daarin een eerste accent. Het stimuleren van samenwerking is een tweede accent.
• In het tweede luik zet de Vlaamse Regering in op een grondige hervorming van de aanpak van investeringsprojecten die niet zonder een bestemmingswijziging kunnen worden gerealiseerd. Voor deze projecten is een ruimtelijk planproces nodig. Vooral voor dit soort van projecten kan de doorlooptijd momenteel vrij lang zijn.

Een specifiek projectteam vormde de motor bij de implementatie van de visienota en de uitvoering van de acties. Het projectteam bestaat uit afgevaardigden van de administraties RWO, LNE, MOW, DAR (Kenniscentrum PPS) en Binnenlands Bestuur (Stedenbeleid). De werkzaamheden van dit projectteam worden opgevolgd door een ambtelijke Task Force, samengesteld uit de leidend ambtenaren, en gevalideerd in het Politiek Stuurcomité, samengesteld uit vertegenwoordigers van de betrokken kabinetten.

Wat betreft het eerste luik van de Visienota (algemene verbeteringen) zijn zo goed als alle quick wins afgerond. Het tweede luik van de visienota vergde een meer fundamentele aanpak.

Gelet op de nieuwe procesaanpak en de naar voren geschoven geïntegreerde benadering van zowel plannings- als vergunningsprocedure, was een uitwerking via decreet noodzakelijk. Deze uitwerking heeft de vorm aangenomen van een ‘procedure’decreet, waarbij niet geraakt wordt aan de doelstellingen en inhoudelijke verplichtingen zoals die zijn vastgesteld door sectorale regelgeving.

Met betrekking tot de nieuwe procesaanpak van complexe projecten is een methodiek, onder de vorm van een zogenaamde “routeplanner”, opgemaakt. Uitgangspunt is een kwalitatieve procesaanpak met aandacht voor inspraak en participatie, geïntegreerd administratie- en bestuursniveau-overschrijdend samenwerken, integratie van onderzoeken, werken met oog op trechtering, transparantie en duidelijkheid van beslissing. De geïntegreerde procedure omvat drie beslismomenten: de startbeslissing, het voorkeursbesluit en het projectbesluit, met een verkenningsfase, een onderzoeks- en een uitwerkingsfase. De routeplanner is hierop gebaseerd en werkt de onderliggende principes verder uit. Hierbij gaat de routeplanner uit van maatwerk en is deze bijgevolg opgebouwd uit aandachtspunten, bouwstenen en richtlijnen die naargelang het proces dat tot een project moet leiden, al dan niet gebruikt kunnen worden. De routeplanner is tot stand gekomen met de inbreng van de verschillende betrokkenen. Er is met andere woorden een breed participatietraject doorlopen zoals de nieuwe procesaanpak dit zelf voorschrijft. Bovendien is de routeplanner een evolutief document, waaraan de verschillende  betrokkenen hun bijdrage (kunnen) blijven leveren.

Het decreet ‘Complexe Projecten’ legt de uitgangspunten van de bedoelde procesmatige aanpak vast. Omdat we maatwerk en flexibiliteit willen garanderen, gaat het overwegend om een aantal procedurele aspecten, die decretale verankering behoeven.